Sosyal bir fenomen olarak sosyal eylem, ilk olarak 20. yüzyılın başında Alman sosyolog Max Weber tarafından tanımlanmıştır. Kendi "sosyolojiyi anlama" teorisini yaratan bilim adamı, bireylerin etkileşimini toplum yaşamının merkezine koydu. Herhangi bir eylem (eylem, ifade, müdahale etmeme vb.), bunu gerçekleştirirken bireye diğer insanların eylemleri tarafından yönlendirilirse sosyal hale gelir.
Talimatlar
Aşama 1
Sosyal eylemin iki önemli özelliği vardır: toplumun diğer üyelerine odaklanma ve rasyonellik (farkındalık). Bir durumda akrabalarının, tanıdıklarının, meslektaşlarının veya sıradan katılımcıların davranışlarını etkilemeyen bir kişinin eylemi, sosyal bir eylem olarak kabul edilemez. Ölen kişinin akrabalarının yaşamları değişmeden kalırsa intihar bile sosyal bir eylem olmayacaktır.
Adım 2
Doğal (doğal) ve kamusal (sosyal) eylemler arasındaki farkı açıklamak için Weber açıklayıcı bir örnek verdi. Bisikletçiler dar bir yolda çarpıştı. Bu gerçeğin kendisi doğal bir fenomen çerçevesinde kalır. Bununla birlikte, olaya katılanların sosyal eylemleri takip eder: bir tartışma, karşılıklı suçlamalar veya tersine, yapıcı bir diyalog ve çatışmaya barışçıl bir çözüm.
Aşama 3
Sosyal eylemin diğer bir özelliği - rasyonellik - tanımlanması daha da zordur. Rasyonellik, bir kişinin başkalarının davranışlarını değiştirdiğini fark ederek belirli amaç ve hedeflere sahip olduğunu varsayar. Ancak, tam bilinçli ve uygun eylem ideal kabul edilir. Gerçekte, bir kişi bir tutku halinde diğer insanlara yönelik eylemler gerçekleştirebilir. Yoğun bir korku veya öfke yaşarken, herkes kendi ifadelerini ve tepkilerini kontrol edemez.
4. Adım
Sosyal eylem, bir kişinin ihtiyacının ortaya çıkmasıyla başlar. Daha sonra birey ortaya çıkan arzuları ve dürtüleri fark eder, onları sosyal gerçeklikle ilişkilendirir, hedefler belirler, kendi eylemlerini planlar ve durumun gelişimi için seçeneklerin ana hatlarını çizer. Kişisel ilgiye ve çevreye bağlı olarak, bir kişi hızlı hareket edebilir veya sürecin şu veya bu aşamasında uzun zaman harcayabilir.
Adım 5
Weber, sosyal davranışının insan anlayışının derecesine bağlı olarak 4 tür sosyal eylem tanımladı:
1. Amaç-rasyonel. Birey ihtiyaçlarının çok iyi farkındadır, hedefi açıkça formüle eder ve verilen görevleri çözmek için en iyi seçeneği bulur. Hedefe yönelik rasyonel bir eylemin bir örneği, bir mimarın veya askeri bir adamın profesyonel faaliyeti ve bir egoistin davranışı olarak hizmet edebilir.
2. Değer-rasyonel. Bu tür sosyal eylemler, nihai sonuçtan bağımsız olarak, belirli bir davranış bir kişi için özellikle önemli olduğunda gerçekleştirilir. Örneğin, bir gemi kaptanı için önemli bir değer, yolculara ve mürettebata karşı görevidir. Batan bir gemide kalarak herhangi bir amaca ulaşmaz, kendi değerlerine sadık kalır.
3. Geleneksel. Bir kişi, alışkanlık dışında, sosyal grubunun öğrenilmiş kalıplarına göre hareket eder. Aynı zamanda kendisi için önemli hedefler belirlemez, yaklaşan olaylar hakkında endişe duymaz, olağan yaşam biçiminin ötesine geçmez.
4. Duygusal. Bir kişinin bu tür sosyal davranışı, esas olarak anlık duyguları, ruh hali, ruh hali ile belirlenir. Örneğin, sevgi dolu bir anne öfkeyle itaatsiz bir çocuğa bağırabilir. Onun eylemi belirli bir amaç veya değer tarafından değil, bireysel bir duygusal tepki ile belirlenecektir.
6. Adım
Weber, son iki tür davranışı sınırda olarak değerlendirdi, çünkü onlarda mutlak bir farkındalık ve eylemlerin rasyonelliği yoktur. Ayrıca gerçekte karma davranışların daha yaygın olduğunu kabul etti. Farklı yaşam durumlarında, aynı kişi dört tür sosyal eylemden herhangi birini gösterebilir. Bununla birlikte, Weber tarafından önerilen sınıflandırma, davranışsal tepkileri oldukça doğru bir şekilde tanımlar ve genellikle sosyolojik araştırmalarda kullanılır.
7. Adım
Bu nedenle, sosyal eylem, eylemlerinin diğer insanların eylemleriyle ilişkili olduğu ve onlar tarafından yönlendirildiği bir insan davranışının yolu olarak karakterize edilebilir.
