Bir piyasa ekonomisinin artıları ve eksileri hakkındaki anlaşmazlıklar, çeşitli okulların ve eğilimlerin ekonomistleri arasında azalmıyor. Modern dünyadaki saf haliyle, piyasa ekonomisi pratikte hiçbir yerde temsil edilmemektedir. Çoğu eyalet, uygulamalarında hem piyasa etkisinin hem de devletin düzenlemesinin olduğu karma bir ekonomi kullanır.
Piyasaya dayalı bir çiftçilik sisteminin avantajları
Bir piyasa ekonomisinin koşulsuz avantajları, üreticinin tüketicinin çıkarlarını göz önünde bulundurmaya ve onun yararlarını düşünmeye çalışmasına neden olduğu gerçeğini içerir. Yalnızca müşterinin ihtiyaçlarının eksiksiz ve çok yönlü olarak karşılanması, şirket için maksimum kâr sağlayabilir. Bir girişimci bu önemli noktayı dikkate almazsa, malları veya hizmetleri talep edilmeyecek ve daha çevik rakipler bu pazar nişini işgal edecektir.
Serbest piyasa bir dereceye kadar rekabeti gerektirir. Üreticiler arasındaki rekabet, pazarın bir başka artısı. Ürünün en yüksek kalitede olmasını sağlar, aksi takdirde satın alınmayacaktır.
Rekabet mekanizması, pazar alanını vicdansız üreticilerden ve eski teknolojilerden korur.
Piyasa mekanizmaları, ekonomik ilişkilerdeki katılımcılara göreli seçim özgürlüğü sağlar. İktisadi faaliyetin tarafları, iş sözleşmelerinin akdedilmesinde, ortak ve müteahhit seçerken karar vermede kimseye bağımlı değildir. Piyasanın doğasında var olan bu "ekonomik demokrasi" aynı zamanda onun güçlü noktasıdır.
Piyasa mekanizmalarının dezavantajları
Piyasa ekonomisinin dezavantajları ve zayıf yönleri nelerdir? En mükemmel ve iyi işleyen piyasa mekanizması bile, iş katılımcılarını tüm araçların iyi olduğu kötüye kullanım ve agresif pazarlama politikasından tam olarak koruyamaz. Tekellerin konumunu işgal etmeye başlayan ve faaliyet alanlarındaki daha zayıf rakipleri piyasadan dışarı atan şirketler tarafından özel bir tehlike ortaya çıkıyor.
Tekelci eğilimlere etkin bir şekilde direnmek ancak devlet düzenlemesi yardımıyla mümkündür.
Piyasa yöntemlerinin bir başka dezavantajı, herhangi bir yolla tüketicinin dikkatini çekme arzusuyla, üreticilerin çoğu zaman doğrudan veya dolaylı olarak müşterilere değeri şüpheli mal ve hizmetleri dayatmasıdır. Bu pazar politikasına tüketicinin "ihtiyaç oluşumu" veya "eğitimi" denir. Sonuç olarak, alıcı, kendisi için nesnel olarak gereksiz olan mallara para harcar.
Çoğu zaman, piyasa ekonomisinin kendisi, sosyal açıdan önemli, ancak kâr etme açısından dezavantajlı olan mal ve malları üretme sorunuyla başa çıkamaz. Devlet, kural olarak, bu tür kârsız ürünlerin üretimini üstlenmek zorunda kalır.
Piyasa ekonomisinin çok önemli bir dezavantajı, üretim sürecindeki katılımcılara sosyal garantiler verememesi ve çalışabilecek bir nüfusa tam istihdam sağlayamamasıdır. Periyodik krizlerin ve üretimin kapanmasının eşlik ettiği piyasadaki dalga benzeri bir değişim, potansiyel işsizlik tehlikesiyle doludur.
